قزلجه آق امام
روستای قزلجه آق امام قدمتی طولانی دارد و آثار تاریخی چندی در آن به جا مانده است. زیارتگاه امامزاده محمدبن زید معروف به آق امام و بنای حوزه علمیه همجوار آن، بقایای شهر تاریخی دشت قلعه یا دشت حلقه از آثار تاریخی و دینی روستاست که قدمت طولانی روستا را نشان میدهد. مردم روستای قزلجه آق امام به زبانهای (و لهجه های) ترکمنی، بلوچی، زابلی و فارسی سخن میگویند. آنها مسلمان و پیرو مذاهب تسنن و تشیع می باشند. مردم روستای قزلجه آق امام به ویژه زنان در تولید صنایع دستی گلیم، قالی، پشتی قارچین و تابلوفرش نقش مهمی دارند. این روستا با بافت مسکونی پراکنده به صورت خطی امتداد یافته است و مشتمل بر محلههای قزلجه، منگلی، مرادچله، هلاکو، سیدمختوم و بلوچ است. حاشیه دو رودخانه تیلآباد و نوده از مکانهای تفریحی و تفرجگاهی روستاست. منظره اتراق دو طایفه 'عقیلی' و 'امینزاده' در اطراف رودخانه (در زمان کوچ) جذابیت روستا و رودخانه ها را دوچندان می کند. سرسبزی شالیزارهای پیرامون روستا در فصول بهار و تابستان و جایگزینی آن با ترکیبی از رنگهای زرد و سبز کشتزارهای کلزا در پاییز و زمستان، زیبایی ویژه ای به روستا می بخشد. فصول بهار، پاییز و زمستان بهترین زمان دیدار از روستاست. از جمله آثار تاریخی و مذهبی روستا می توان به بقعه امامزادگان محمدبنزید معروف به آق امام و محمدبن جعفر در یک کیلومتری جنوب روستا و شهر تاریخی دشت قلعه یا دشت حلقه در 4 کیلومتری روستا اشاره کرد. امامزاده روستا در میان شیعیان و اهل سنت احترام ویژه ای دارد. مردم روستای قزلجه آق امام از قومیتهای مختلف ترکمنی، فارسی و بلوچی تشکیل یافته اند و هر یک آداب و رسوم ویژه ای دارند. ترکمنها در اعیاد مذهبی قربان بایرام (عید قربان)، آراز بایرام (عید فطر)، آق قوئین به برگزاری مراسم خاص این ایام و در میلاد حضرت رسول (ص) به مولودی خوانی می پردازند. مردم این روستا مراسم شب قدر در ماه رمضان و مراسم چهارشنبه سیاه در ماه محرم را برگزار می کنند. ذکر خنجر نیز در مراسم عمومی روستا برگزار می شود. از بازی های محلی روستا، می توان به کشتی محلی ترکمنی، اسب سواری، کشتی آلیش، چوب بازی و رقص خنجر اشاره نمود. در رقص خنجر، مردم ترکمن با حرکاتی موزون و هماهنگ در حالی که لباس سنتی بر تن دارند، دست در گردن یکدیگر به دور فرد شمشیردار حلقه می زنند و ذکر می خوانند و در هنگام خواندن ذکر 6 تا 8 نفر دیگر نیز به وسط حلقه می آیند و با گروه همنوا می شوند. این رقص زیبا با هیجان و فریاد زیادی همراه است و آن قدر ادامه پیدا می کند تا یکی از رقصندگان از شدت التهاب غش کند. در این هنگام شمشیردار به گوش او غزلیاتی می خواند تا به هوش بیاید. استفاده از انواع آوازها و آهنگ های محلی به زبانهای بلوچی و ترکمنی همراه با سازهای سنتی (نی، دوتار، کمانچه و دهل) و نیز آوازخوانی گروههای سرود سنتی ترکمنی در مراسم عروسی و جشن های مردم روستا متداول است. پوشاک غالب مردان روستا همانند پوشش مردم شهرهای کوچک است. تعدادی از مردان به ویژه ترکمنان از کلاه پشمی و نخی استفاده می کنند. با این حال، مرسوم است که همه مردم در جشنهای محلی و مراسم خاص لباس محلی بر تن کنند. پوشش غالب زنان روستا همان لباس محلی است. زنان ترکمن از پیراهن بلند، آلین دانگی و روسری های بلند (یایلیق) با طرحها و رنگهای زیبا استفاده می کنند. زنان بلوچی و زابلی نیز لباسهای محلی خاص خود را بر تن می کنند. صنایع دستی روستا شامل انواع قالی، قالیچه، نمد، تابلوفرش دست بافت و پشتی قارچین است که به عنوان سوغات نیز قابل خریداری است. غذاهای محلی چگدرمه، آبگوشت، کباب و انواع خورشتها در روستا تهیه می شود. مواد لبنی شیر، ماست، کره و پنیر نیز به وفور یافت می شود. طبخ انواع ماهی، انواع آش و برنج نیز در روستا رایج است. قزلجه آق امام از توابع بخش مرکزی شهرستان آزادشهر است.